13,009
回編集
272行目: | 272行目: | ||
<br><br> | <br><br> | ||
== | == 2重積分の極座標変換 == | ||
軸対称や球対称の関数を積分する際に用いられる極座標による積分である。<br> | 軸対称や球対称の関数を積分する際に用いられる極座標による積分である。<br> | ||
<math>\int_{- \infty}^{+ \infty} \int_{- \infty}^{+ \infty} {e^{- (x^{2} + y^{2})} \, dx dy} \qquad D = \{ (x, y) \, | \, 0 \le x^{2} + y^{2} \le + \infty, \, - \infty < x < + \infty, \, - \infty < y < + \infty \}</math><br> | <math>\int_{- \infty}^{+ \infty} \int_{- \infty}^{+ \infty} {e^{- (x^{2} + y^{2})} \, dx dy} \qquad D = \{ (x, y) \, | \, 0 \le x^{2} + y^{2} \le + \infty, \, - \infty < x < + \infty, \, - \infty < y < + \infty \}</math><br> | ||
318行目: | 318行目: | ||
</math><br> | </math><br> | ||
<br><br> | <br><br> | ||
== 2重積分の極座標変換 (楕円の場合) == | |||
領域が円ではなく楕円の場合も、極座標変換して2重積分を行うことができる。<br> | |||
<br> | |||
<math>\iint_D \, dxdy \qquad D = \left\{ (x, y) \ | \ \frac{x^2}{a^2} + \frac{y^2}{b^2} \le 1 \right\}</math><br> | |||
<br> | |||
領域が楕円の場合、分母にある <math>a^{2}</math> , <math>b^{2}</math> を消すために、極座標変換 <math>x = ar \cos(\theta), \ \ \ y = br \sin(\theta) \quad ( r \ge 0, \ \ 0 \le \theta \le 2 \pi )</math> とおく。<br> | |||
ヤコビアンを計算して、 <math>dx dy</math> と <math>dr d \theta</math> の関係式を求める。<br> | |||
<math> | |||
\begin{align} | |||
J = & \left| \begin{array}{ccc} \frac{\partial x}{\partial r} & \frac{\partial x}{\partial \theta} \\ \frac{\partial y}{\partial r} & \frac{\partial y}{\partial \theta} \end{array} \right| \\ | |||
= & \left| \begin{array}{ccc} a \cos \theta & - a r \sin \theta \\ b \sin \theta & b r \cos \theta \end{array} \right| \\ | |||
= & \ abr \left( \cos^2 \theta + \sin^2 \theta \right) \\ | |||
= & \ abr | |||
\end{align} | |||
</math><br> | |||
<br> | |||
よって、 <math>dxdy = abr \ dr d \theta</math> となる。<br> | |||
<br> | |||
また、積分範囲は <math>0 \le r^{2} < 1, \, \, -1 \le \cos(\theta) \le 1, \, \, -1 \le \sin(\theta) \le 1</math> となるので、<br> | |||
変換後の積分範囲 <math>D'</math> は、 <math>D' = \left\{ (r, \theta) \, | \, 0 \le r < \infty, \, \, 0 \le \theta \le 2 \pi \, \right\}</math> の形にできる。<br> | |||
<br> | |||
<math> | |||
\begin{align} | |||
\iint_D \, dxdy = & \int_{0}^{2 \pi} \int_{0}^{1} abr \, dr d \theta \\ | |||
= & ab \int_{0}^{1} {r} \, dr \int_{0}^{2 \pi} \, d \theta \\ | |||
= & ab \Big[ \frac{r^{2}}{2} \Big]_{0}^{1} \cdot \Big[ \theta \Big]_{0}^{2 \pi} \\ | |||
= & ab \cdot \frac{1}{2} \cdot 2 \pi \\ | |||
= & ab \pi | |||
\end{align} | |||
</math><br> | |||
<br><br> | |||
__FORCETOC__ | __FORCETOC__ | ||
[[カテゴリ:解析学]] | [[カテゴリ:解析学]] |